Zotsfeesten Archief
De Zotskap en zijn kopers
De eerste Zotskap is een lappenpop met een schoon, zwart kostuum en een mombakkes op.
Tijdens de verkoop gaat een hoed de feesttent rond. Wie bij het afsluiten van de verkoop als laatste geld in de hoed heeft gelegd, mag zich één jaar lang eigenaar van de pop noemen. Na dat jaar gaat de lappenpop terug naar de kermis, waar zij opnieuw wordt verkocht.
In 1989 wordt de eerste keramische Zotskap verkocht, een beeld van de gerenommeerde beeldhouwer Patrick Van Craenenbroeck. De grote Zotskap blijft, zoals zijn lappen voorganger, een jaar in het bezit van de koper. Na dat jaar wordt hij geruild voor een kleinere gepersonaliseerde Zotskap, die eigendom blijft van de koper. Patrick Van Craenenbroeck maakte 20 unieke beelden in keramiek.
Vanaf 2009 krijgt de koper niet langer een gepersonaliseerde Zotskap, maar een genummerd bronzen exemplaar. Het tiende en laatste bronzen exemplaar werd in 2018 verkocht.
In 2019 wordt de Zotskap in een nieuw jasje gestoken: de kunstenaar gaat opnieuw voor keramiek. Bovendien zal onze Zot springen, vliegen, dansen… en wie weet wat nog meer.
De gelukkige eigenaars van de Zotskap
1989 tot 2008 - KERAMIEK
2009 tot 2018 - BRONS
2019 tot . . . - KERAMIEK
Er was eens ... een kermis.
Het woord kermis is een verbastering van kerkmis of kerkemisse.
Oorspronkelijk was de ker(k)mis een plechtige mis bij de jaarlijkse viering van de kerkwijding. Tijdens die viering had ook een jaarmarkt plaats. Op die dag stroomde het volk samen om de patroonheilige te vereren en zich te vermaken.
Vroeger was de kermis vaak één van de weinige uitgaansmogelijkheden. Op vele plaatsen verloor de kermis stilaan zijn band met het religieuze feest dat aan de oorsprong lag. Een kermis werd steeds meer een commercieel evenement.
Tot 1849 werd in Teralfene kermis gevierd op de vierde zondag van september. Op 4 september 1849 werd de vernieuwde kerk Sint-Jan-Evangelist ingewijd door de pastoor-deken van Asse. Vanaf dan vieren de Teralfenaars, in de omgeving gekend als rasechte levensgenieters, elk jaar feest op de eerste zondag van september. Het kermisprogramma was steeds goed gevuld.
Vanaf 1950 werd het de gewoonte dat de twee dorpsfanfares en bevriende fanfares concerten gaven op het dorp en aan de herbergen. Er waren bals tot in de vroege uurtjes, waarvoor het gemeentebestuur zelfs een afwijking op het sluitingsuur toestond. Er was nog meer volksvertier: wipschietingen en gerrebolling naar schone prijzen, wielerwedstrijden, duivenvluchten op Quiévrain, vuurwerk op het dorpsplein, …
In de loop der jaren zou dit kermisgebeuren evolueren, hoogtes en laagtes kennen, en uiteindelijk uitgroeien tot de Zotsfeesten van vandaag.
De Zotsfeesten vroeger en nu
De Zotsfeesten vroeger
Kermis Teralfene moest meer zijn dan alleen maar een schietkraam en een kindermolen. Daarom riep de fanfare in 1986 de Zotsfeesten in het leven. Drie dagen lang konden de Teralfenaars hun hart ophalen: Spelen Binnen De Grenzen (een parodie op Spel Zonder Grenzen), Honeymoonkwis (voor koppels gehuwd in het jaar voorafgaand aan de Zotsfeesten), de nationale hopplukwedstrijd, barbecue en pensenkermis, verkiezing van de Zotskap van het jaar, verkoop van de bok en de Zotskap, …
Op de zondag van de kermis, na de hoogmis, werden de Zotsfeesten aangekondigd door de belleman, de plaatselijke champetter Jan Vanderpoorten.
Dit gebeurde vanop een roepsteen, een steen van waarop de gemeentelijke nieuwtjes werden meegedeeld. Deze steen bevindt zich nog steeds in het voetpad aan de hoek van het kerkplein met de Potaardestraat en is één van de weinige overgebleven exemplaren in West-Europa.
“Zottn van Teralfenen, kom ketter, kom ketter, kom lesteren neu de sjampetter.
Volgest de wet van Koizer Kaurel van Affligem mege men vandeug zoveel as in Hekelgem.
De gemèntje è vandeug nikske te zeggen, tes eun de zottn om de wettn op te leggen.
Na moet ek ellen nog vertellen wat er in Teralfenen valt te meljen.
Vandeug est groeëte kermis in ons derp, zowel op den Deul, op den Dries as eun de kerk.
Na deze aankondiging startte de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia een muzikale optocht langsheen de cafés in het dorp. Haar eindbestemming: de feesttent in de Driesstraat. De grote feesttent staat nevest ‘t Dooèvelokeul op ‘t eut stik van den Botj, gelegen tussen de toenmalige cafés ‘t Half Frankske en ‘t Duivenlokaal, op de hoek van de Driesstraat en de Steenbergstraat.
De grond van den Botj werd verkocht en de Zotsfeesten verhuisden in 1995 richting kerk, namelijk in en rond het toenmalige café ‘t Centrum, rechtover het oude gemeentehuis van Teralfene. Op het kermismenu stonden onder andere verse mosselen met friet à volonté. Bevriende fanfares gaven kioskconcerten en er waren wandelzoektochten voor jong en oud.
De Zotsfeesten nu
Vandaag de dag vinden de Zotsfeesten nog altijd plaats aan het oude gemeentehuis. Alle activiteiten zijn geconcentreerd op één dag.
De feesten starten met een muzikale optocht van de fanfare, waarbij het originele Zotskapbeeld wordt opgehaald. In de namiddag zijn er kioskconcerten door bevriende muziekverenigingen en randanimatie (schminkstand voor kinderen, ballonnen plooien …). Na de concerten wordt de Zotskap traditiegetrouw per opbod verkocht. De zondagavond wordt afgesloten met een optreden van lokaal muziektalent. Ambiance verzekerd!
In de loop van de voorbije jaren werd Kermis Teralfene uitgebreid met enkele nieuwe initiatieven. Op vrijdagavond organiseert het Leeuwenhart (de supportersclub van voetbalclub De Leeuwkes) muziekoptredens, de Gezinsbond plant een verkoopbeurs op zaterdagnamiddag en op zaterdagavond houdt scoutsgroep Ter Alwina steevast haar barbecue. En ook ‘s maandags wordt er nog gefeest: rond café De Boereschuur organiseren wandelclub De Dauwstappers en wielerclub Fiets U Fit een gerrebolling en barbecue. De groep Zot van Teralfene doorspekt het ganse kermisweekend met ludieke activiteiten.
Teralfene Kermist dus vier dagen lang!
Het Zotskap bier
In 1994 is de Denderstreek een bier rijker: de Zotskap, verwijzend naar de Teralfense Zotsfeesten. Het is een artisanaal bier, dat gebrouwen werd in de familiale brouwerij Van den Bossche te Sint-Lievens-Esse. Bierkenners omschrijven het donkerbruine bier met 5,7 % alcoholvolume als volgt: Het heeft een zeer eigen karakter met een geurig boeket en een fijn aroma.
Het bier werd verdeeld door de drankencentrale van het Natekenshof in Teralfene en is enkele jaren verkrijgbaar geweest in de Teralfense herbergen. Jammer genoeg verdween dit donkere bier uit de verkoop. Het is nu nog maar zelden te verkrijgen bij speciale gelegenheden.
Maar niet getreurd, ondertussen heeft de Zotskap pils zijn weg gevonden naar de Teralfense feesten.
Het Teralfense lied
Refrein:
Teralfene, o Teralfene,
wa zeije gaue zo schoeèn ve maue.
Teralfene, mein ziel en meine God,
ik noem a ieweg Teralfene Zot,
ik noem a ieweg Teralfene Zot.
Strofe: “eut t hèt”
Teralfene es mein ooès en meine deik, ie es ter na vee iederien plek,
want zeije van links of zeije van rechts, in Teralfene zen ze allemeu euverechts.
Strofe: “e feit”
In Teralfene èje nen Dries en ne Deul en op de Stienberg zelfs nen echte weul.
En guit er soms ie iet ni guut, vreug tein ooètleg eun Jefken Tuut.
Strofe: “ne moreul”
Der werd zoveel over Teralfene vertheljd, we zein gekost gelek slechts gheld.
Meu pakt da eun ve ne goeie reud, tissen pot en pint verkoeèpe ze weize preut.
Strofe: “vee ‘t leste”
Alteit welkom op ‘t fiest van de zottn, weu da ze me weurn neu a biene sjottn.
Duut ie meu nie alte seriees of zemmen a drekt bei ave nees.
Geschreven door Frank Van Alfene anno 1988 ter gelegenheid van de Zotsfeesten.
Tot slot
De doelstellingen van de stichters van de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia worden klaar en duidelijk geformuleerd in artikel 2 van het oorspronkelijke reglement:
“Het beoefenen en aanmoedigen der schone kunsten en inzonderheid de fanfare-toonkunst. Verder is haar oogmerk alle gemeentefeesten en plechtigheden op te luisteren, haar leden te vereren, alsmede de inwoners die zich door hun burgerlijke verdiensten onderscheiden, tot een openbaar ambt geroepen of verheven worden of een eerbeloning bekomen, de feestdag van Sint-Cecilia vieren met een gezongen mis en nadien de leden ontvangen op een kosteloze maaltijd, jaarlijks een grote uitstap en een concert organiseren.”
De bijdrage die de leden van de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia leveren om de Zotsfeesten in stand te houden, ligt in de lijn van wat onze stichters 144 jaar geleden beoogden.
Wij doen het nog steeds met heel veel enthousiasme!
Bron: Het boek “Zotskap” uitgegeven door de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Teralfene, anno 2011
